Theatervoorstelling "Prison Party"

THEATER ELCKERLYC - 23 maart 2024

Het actuele kader van de gevangenisproblematiek was de drijfveer om dit feel good theaterstuk te gaan bekijken. Theater Elckerlyc te Antwerpen is voor mij niet onbekend. Met mijn oma gaan we geregeld naar het theater.

Mijn zus Sofie is ook altijd te vinden voor "a night out in the city". Met haar juridische achtergrond en haar stage in de gevangenis van Antwerpen sprak dit thema haar ook aan.

We zijn voornamelijk op zoek gegaan naar de toetsen met de realiteit. Ookal is dit een comedy stuk, toch zijn er vele aspecten die een knipoog naar de werkelijkheid weergeven.

Een drankje in de foyer en het befaamde belsignaal luidde om ons naar onze plaatsen te begeven. Je kan hier op een ludieke, ontspannen manier naar kijken maar dit was natuurlijk niet onze insteek.

Op voorhand hadden we enkele vragen opgesteld die onze kijk op het stuk zouden moeten verbreden van het amusante naar de problematiek van vandaag. Deze vragen waren:

• Komt de huidige problematiek in de gevangenissen aan bod?

• Welke gevoelens komen naar boven bij de gevangenen?

• Is het corrupte karakter van de cipiers aanwezig?

• Wat zijn de gevolgen voor het thuisfront?

• Brengt het stuk andere gevoelens dan ontspanning bij me naar boven?

Bij aanvang van het stuk was het moeilijk voor mij niet meteen in de amusante, ontspannen vibe terug te vallen. Het hielp enorm dat we de vragen op voorhand hadden opgesteld. Ze boden een echte leidraad tijdens het stuk.

De problematiek van de gevangenissen in België is voornamelijk overbevolking. In dit stuk zien we dat de twee vrienden Larry en Herman een grote cel voor zichzelf hebben, en nog wel naast elkaar, met een gat in de muur zodat ze even "op bezoek kunnen gaan" in elkaars cel. Natuurlijk komt dit niet overeen met de werkelijkheid.

Wat dan weer wél klopte, was dat wanneer er een gevangene bij kwam, deze in 1 van hun cellen werd geplaatst wegens plaatsgebrek. Zo doende diende dus een gevangene op de grond te slapen. Dit klopte dan wel weer met de problematiek van overbevolking.

De gevangene krijgen te maken met heimwee, schuldbesef, corruptie onderling, gevaar, … Het werd duidelijk dat Larry veel meer opgewassen was tegen het gevangenisleven dan zijn kameraad Herman. Herman maakt zich druk, is prikkelbaar, voelt zich verdrietig, mist zijn vrouw en wil zo snel als mogelijk terug zijn normale leven oppikken.

Ik merkte op dat gevoelens van medeleven en sympathie zich ontwikkelden voor Herman, ondanks het feit dat hij criminele feiten gepleegd heeft. Ik betrap me erop dat ik dezelfde gevoelens ontwikkelde in gesprekken met ex-gevangenen. Het menselijke aspect is nooit weg te denken.

Of het corrupte karakter van de cipiers nog aanwezig was? JA! In het theaterstuk wordt er vaak gesproken over "zwarte jab", wat zoveel betekent als drop. Drop werd in het theaterstuk gebruikt als geldmiddel om dingen te kunnen aankopen, dingen gedaan te krijgen etc. Larry had een overvloed aan zwarte jab, Herman niet. Dit versterkte mijn gevoelens voor Herman nog meer.

Ik probeerde dit te linken aan de werkelijkheid maar vond niet meteen een aansluiting tot mijn oma vertelde dat drop vroeger effectief heel erg zeldzaam te verkrijgen was en dat er effectief blackmail acties op poten gezet werden om er toch maar te kunnen aangeraken.

Tijdens de voorstelling werd duidelijk dat Larry en Herman van dezelfde vrouw bezoek kregen. Sally, de vrouw van Herman, was ook de aanhoudster van Larry. Ze vond het verschrikkelijk dat Larry in de gevangenis zat, maar over haar gevoelens naar Herman toe kon ze kort zijn: het interesseerde haar niet. Ik denk dat zo'n situaties heel gelijkaardig zijn met de werkelijkheid, dat er inderdaad weinig gevangen zijn die regelmatig bezoek krijgen. 

Door de vragen op voorhand op te stellen, kon ik op een andere manier naar het stuk kijken en kwamen er ook andere gevoelens dan ontspanning bij me naar boven. 

Wat me het meeste is bijgebleven is wellicht dat cipiers veel, al dan niet alles, bepalen voor de gevangenen. Uiteraard zitten gevangenen in de gevangenis om een reden maar het spel van macht en aanzien wordt grotendeels gespeeld door de cipiers. Ik hoop - maar vrees ervoor - dat dit er in de werkelijkheid niet zo aan toe gaat.